Meer over Nubië
De Nubische beschaving is een van de oudste ter wereld.
Doordat er geen geschreven taal is overgeleverd, maar het Nubisch uitsluitend als een gesproken taal heeft overleefd, is naar de Nubische cultuur weinig onderzoek verricht.
De Nubische geschiedenis heeft echter een bijzonder rijke ontwikkeling doorgemaakt. Het oude Nubië had zelf goudmijnen én het gebied lag aan de belangrijkste handelsroute met de rest van Afrika. Bovendien hebben de Nubiërs zo’n 2500 jaar geleden over Egypte geregeerd. In deze periode van de zwarte farao’s heeft het faraonische Egypte een enorme opbloei doorgemaakt.
Ook in het huidige Egypte vormen de Nubiërs een belangrijke bevolkingsgroep (ca. 6 miljoen, die deels ook verder stroomopwaarts in Sudan (Dongola) te vinden is. De meeste Nubiërs wonen in dorpen langs de oevers van de Nijl tussen Aswan en Luxor, veel rond Kom Ombo.
Aswan Dam
Door de bouw van de stuwdam bij Aswan verloren de Nubiërs hun oorspronkelijke leefgebied. Het verdween onder het water van het Nassermeer dat door de bouw van de dam ontstond.
De helft van de Egyptische Nubiërs vestigde zich in Sudan.
Meer informatie
De taal van de Nubiërs staat los van het Arabisch en is een Afrikaanse taal. Het gesproken Nubisch is te verdelen in het Fiadidja-Mahas en het Kenuzi-Dongola. Het Fiadidje-Mahas wordt gesproken in Sudan, hoewel meer dan 50% van de Nubiërs in Egypte tot de Fiadidja behoort. In Egypte wordt deze taal gesproken door alle Nubiërs ten zuiden van Kunuz. Fadidja en Mahas zijn twee varianten die nauwelijks van elkaar verschillen. Het Kenuzi-Dongola wordt gesproken door de Nubiërs van Dongola in Sudan en Kunuz in Egypte. De meeste mensen uit Dongola en Kunuz verstaan degenen die het Fadidja-Mahas spreken. Meer informatie
Toen de Nubiërs hun oorspronkelijke woongebied moesten verlaten door het ontstaan van het Nassermeer, werd gevreesd dat de Nubische cultuur zou verdwijnen. Zeker wat de muziekcultuur betreft, zijn die sombere voorspellingen niet uitgekomen. Integendeel, de Nubische muziek is erg populair in Egypte en daarbuiten, o.a. omdat veel songs ook in het Arabisch (met een Nubisch accent) worden uitgevoerd. Nubische muziek is bovendien een belangrijke invloedbron van de blues geweest.
Nubische muziek nieuwe stijl heeft een groeiend aantal fans, niet alleen binnen, maar ook buiten de Nubische gemeenschap.
De Nubiërs kennen eveneens eigen dansstijlen, die van generatie op generatie worden overgedragen (o.a. op bruiloften) en waar ook veel toeristen mee kennis maken door optredens van Nubische folkloregroepen op cruiseboten en in hotels.
Nieuwe kijk op Nubië
Van 1907 tot 1928 werden er diverse opgravingen in Nubië gedaan door de Amerikaanse egyptoloog George Reisner. Door de bouw van dammen en schatgravers raakte het erfgoed bedreigd.
Een deel van de vondsten nam hij volgens afspraak mee naar Amerika, het andere deel werd aan musea in Khartoum en Cairo geschonken.
Reisner was opgeleid als egyptoloog waardoor hij vooral keek naar Nubië als een randgebied van Egypte. Maar de regio was veel meer dan slechts een randgebied.
Nubië was in de oudheid hét handelscentrum tussen Egypte, Centraal-Afrika en de gebieden rond de Rode Zee.
De Nubiërs produceerden een van ’s werelds verfijndste vormen van aardewerk en hadden een eigen schrift dat tot op de dag van vandaag nog niet wordt begrepen. Nubië heeft een belangrijke stempel gedrukt op de geschiedenis van de regio.
De Nubische cultuur heeft een sterk ontwikkelde eigen identiteit met invloeden van het oude Egypte.
Zwarte Farao’s
De indrukwekkende schatten uit de periode van 2400 v. Chr. tot 350 na Chr. vertellen het verhaal van de haat-liefde verhouding tussen het oude Egypte en de Nubische koninkrijken.
In de periode tussen 750 en 664 v. Chr. veroverden de Nubiërs Egypte en regeerden het Egyptische Rijk. De Zwarte Farao’s zorgden in deze periode voor een culturele vernieuwing in Nubië en Egypte.
Museum of Fine Arts, Boston
Wetenschappers van het Museum of Fine Arts in Boston waren van 1907 tot 1928 betrokken bij de opgravingen van de vondsten in Nubië. Hierdoor beschikt het Amerikaanse museum als enige ter wereld over zo’n veelzijdige Nubische collectie. Met topstukken als de vondsten uit de piramide van koning Taharqa en de gouden juwelen uit andere Nubische piramiden, waaronder die van meerdere Nubische koninginnen.
Bron: Drents museum, Assen. Tentoonstelling Nubië; Land van de Zwarte Farao’s. 16 dec. 2018 t/m 5 mei 2019